Πέλματα για πτώση μεταταρσίων

Σε κάθε πόδι υπάρχουν 5 μετατάρσια οστά τα οποία συνδέουν τα οστά του ταρσού με τις φάλαγγες των δακτύλων. Η αρίθμηση τους ξεκινά από το μετατάρσιο στην έσω πλευρά του πέλματος, δηλαδή από το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού.

Τα πρόσθια τμήματα των μεταταρσίων οστών ονομάζονται και κεφαλές των μεταταρσίων. Αυτά δέχονται όλο το βάρος του σώματος κατά την όρθια στάση και την βάδιση.

Ορισμένες φορές κάποιο ή κάποια από αυτά υφίστανται την ονομαζόμενη «πτώση μεταταρσίων», δηλαδή η κεφαλή τους ακουμπά με μεγαλύτερη πίεση στη κάτω επιφάνεια του ποδιού.

Τα συμπτώματα της πτώσης μεταταρσίων είναι ο έντονος πόνος στην πρόσθια επιφάνεια του πέλματος, λίγο πίσω από τα δάκτυλα. Ο πόνος αυτός είναι η λεγόμενη μεταταρσαλγία (μετατάρσια + άλγος). Συνήθως ο πόνος χειροτερεύει όταν στεκόμαστε όρθιοι, περπατάμε ή τρέχουμε και, αντίθετα, βελτιώνεται βέβαια στην ανάπαυση.

Ταυτόχρονα, εξαιτίας της αυξημένης φόρτισης στη συγκεκριμένη περιοχή δημιουργούνται υπερκερατώσεις (τήλοι). Η εναπόθεση κεράτινων στοιβάδων και η δημιουργία κάλων στο πέλμα αποτελεί έναν αμυντικό μηχανισμό του οργανισμού στα σημεία στα οποία ασκούνται μεγάλες δυνάμεις και φορτίσεις.

Η πτώση μεταταρσίων θεωρείται μια κατεξοχήν πάθηση του γυναικείου φύλου με την αναλογία γυναικών – ανδρών να είναι 8:2. Αυτή η σημαντική διαφορά οφείλεται κατεξοχήν στην αυξημένη χρήση από τις γυναίκες ψηλοτάκουνων υποδημάτων ή με στενό εμπρόσθιο μέρος (μυτερά),κάτι που αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα για την εμφάνιση και την επιδείνωση της πάθησης. Αυτό συμβαίνει διότι, εξαιτίας της θέσης που έχει το πόδι μέσα σε ένα ψηλοτάκουνο παπούτσι, όλα τα φορτία συγκεντρώνονται αποκλειστικά στις κεφαλές των μεταταρσίων και δεν κατανέμονται πουθενά αλλού παρά μόνο εκεί.

Η πτώση μεταταρσίων και η μεταταρσαλγία εμφανίζονται συχνότερα όσο μεγαλώνει η ηλικία του ατόμου. Αυτό συμβαίνει γιατί η επιβάρυνση των μεταταρσίων οστών με τα χρόνια συσσωρεύεται και η επιβάρυνση γίνεται όλο και μεγαλύτερη. Ταυτόχρονα, το υποδόριο λίπος ατροφεί, με συνέπεια να είναι εντονότερη η πίεση από τις κεφαλές των μεταταρσίων.

Υψηλά, επίσης, ποσοστά πτώσης μεταταρσίων και μεταταρσαλγίας εμφανίζουν τα άτομα των οποίων οι δραστηριότητες οδηγούν σε ιδιαίτερη φόρτιση της περιοχής πριν τα δάκτυλα, όπως είναι οι αθλητές αγώνων ταχύτητας ή μεγάλων αποστάσεων π.χ. Μαραθώνιος . Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά το τρέξιμο 1.5 χιλιομέτρου οι κεφαλές των μεταταρσίων δέχονται και απορροφούν έως και 100 τόνους συνολικού βάρους. Όταν, μάλιστα το τρέξιμο συνοδεύεται και με άλματα, η επιβάρυνση αυτή αυξάνεται δραματικά. Το μεγαλύτερο μέρος της φόρτισης το δέχεται κυρίως το πρώτο και έπειτα το δεύτερο μετατάρσιο οστό.

Τα άτομα με επιπλέον σωματικό βάρος, επίσης, έχουν υψηλότερη πιθανότητα να εμφανίσουν πτώση μεταταρσίων καθώς η παχυσαρκία αυξάνει τα φορτία που δέχονται τα πόδια τόσο κατά την ορθοστασία και κατά το περπάτημα.

Ένας άλλος επιβαρυντικός παράγοντας είναι η ύπαρξη πλατυποδίας, η οποία αλλάζει την εμβιομηχανική του ποδιού με συνέπεια το βάρος και η φόρτιση να μην αποσβένονται με τον σωστό τρόπο κι έτσι να επιβαρύνονται οι κεφαλές των μεταταρσίων οστών.

Η πτώση μεταταρσίων, επίσης, συνδέεται με την εμφάνιση του βλαισού μέγα δακτύλου, το ονομαζόμενο κότσι.

Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι πέρα από την πτώση μεταταρσίων, μεταταρσαλγία μπορεί να προκληθεί εξαιτίας και άλλων παραγόντων όπως είναι το Νευρίνωμα Μόρτον, ρευματοειδείς παθήσεις ή νευρολογικές συνέπειες εξαιτίας του σακχαρώδους διαβήτη.

Η χρήση ειδικών πάτων – πελμάτων με υποστήριξη των μεταταρσίων (γνωστοί ως: πάτοι υποστήριξης κεφαλών μεταταρσίων, ή πάτοι για πτώση μεταταρσίου) μειώνει τον πόνο. Αυτό γίνεται λόγω του ότι η μορφολογία του ορθωτικού πάτου ειδικής κατασκευής βοηθά στη σωστή κατανομή των φορτίων που ασκούνται κατά τη βάδιση και την ορθοστάτιση και στην αποφόρτιση της περιοχής των μεταταρσίων.